Παρασκευή 12 Σεπτεμβρίου 2008

«Τιτανομαχία» Χόκινγκ - Χιγκς

Το στοίχημα των 100 δολαρίων που έβαλε ο Στίβεν Χόκινγκ, καθηγητής Μαθηματικών στο πανεπιστήμιο Κέμπριτζ και ο πιο γνωστός εν ζωή φυσικός, ότι το μεγάλο πείραμα του CERN δεν θα βρει το μποζόνιο του Χιγκς και η δήλωσή του ότι «θα ήταν πιο συναρπαστικό» αν το σωματίδιο δεν βρισκόταν, μάλλον δεν άρεσε στον 79χρονο Πίτερ Χιγκς, ο οποίος δείχνει να μην έχει την ίδια αίσθηση χιούμορ με τον πιο διάσημο συνάδελφό του που είναι καθηλωμένος στο αναπηρικό καροτσάκι.

Στο βάθος, ίσως αυτό που διακυβεύεται, είναι ένα από τα επόμενα βραβεία Νόμπελ Φυσικής. Και οι δύο επιστήμονες είναι κατ’ εξοχήν υποψήφιοι για να το πάρουν, όμως αυτό θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το κατά πόσο το πείραμα θα επιβεβαιώσει ή όχι τις θεωρίες τους. Αν το λεγόμενο και «σωματίδιο του Θεού» (που ονομάστηκε έτσι επειδή θεωρείται ότι βρίσκεται παντού γύρω μας, αλλά κανείς δεν το έχει δει) δεν βρεθεί, ο Χιγκς δύσκολα θα πάρει το δικό του Νόμπελ.

Η κόντρα Χόκινγκ-Χιγκς, που ξέφυγε από τα συνήθη επιστημονικά παρασκήνια, ήλθε να επισκιάσει κάπως το πανηγυρικό κλίμα για την έναρξη του πειράματος του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) της Γενεύης και, με τον τρόπο της, να δείξει πόσα διακυβεύονται για το επιστημονικό κατεστημένο από την εξέλιξη του πειράματος.

Σύμφωνα με την ηλεκτρονική υπηρεσία των Times του Λονδίνου, ο Χιγκς, επιτιθέμενος ευθέως κατά του Χόκινγκ σε συνέντευξη στο Εδιμβούργο, την πόλη γέννησης και εργασίας του, δήλωσε ότι το έργο του τελευταίου «δεν είναι αρκετά καλό» και πρόσθεσε ότι κανείς φυσικός δεν θα θεωρούσε σωστή την πεσιμιστική άποψη του Χόκινγκ ότι δεν θα βρεθεί το επίμαχο μποζόνιο, το οποίο εξηγεί πώς αποκτούν μάζα τα υπόλοιπα σωματίδια.

Ο Χόκινγκ υποβαθμίζει συστηματικά τη σημασία της ανεύρεσης του μποζονίου του Χιγκς και προτιμά να τονίζει ότι υπάρχουν άλλες πιο ενδιαφέρουσες πιθανές ανακαλύψεις από το πείραμα, π.χ. σε σχέση με τις μαύρες τρύπες, κατ’ εξοχήν πεδίο έρευνας του ίδιου.

Ο Χιγκς, που για πρώτη φορά, πριν από 44 χρόνια, υπέθεσε την ύπαρξη του σωματιδίου, το οποίο τελικά πήρε το όνομά του, απάντησε ανάλογα: «Ομολογώ ότι δεν έχω διαβάσει την εργασία όπου ο Στίβεν Χόκινγκ κάνει αυτόν τον ισχυρισμό. Όμως, έχω διαβάσει μια που έγραψε, που νομίζω είναι η βάση για το είδος των υπολογισμών που κάνει, και ειλικρινά δεν νομίζω ότι ο τρόπος που τους κάνει, είναι αρκετά καλός. Η κατανόησή μου είναι ότι βάζει μαζί θεωρίες της σωματιδιακής φυσικής και της βαρύτητας με έναν τρόπο που κανείς θεωρητικός φυσικός δεν θα πίστευε ότι αποτελεί σωστή θεωρία».

Ο Χιγκς συνέλαβε αρχικά την ιδέα για το νέο σωματίδιο, το μποζόνιο, τον Ιούλιο του 1964 και την ίδια χρονιά το ευρωπαϊκό περιοδικό ?European Journal of Physics Letters? απέρριψε το σχετικό άρθρο του. Η ιστορική ειρωνεία είναι ότι το περιοδικό έδρευε στο CERN, που τέσσερις δεκαετίες μετά επρόκειτο να ξεκινήσει το μεγαλύτερο πείραμα του κόσμου, για να αναζητήσει, μεταξύ άλλων, το «πνευματικό παιδί» του Χιγκς!

Λίγο μετά, μια αναθεωρημένη έκδοση του άρθρου έγινε δεκτή στο αμερικανικό περιοδικό "Physical Review Letters". Στη συνέχεια, η αρχικά αιρετική θεωρία του Χιγκς για το μποζόνιο έμελλε να καθιερωθεί και να αποτελέσει πλέον τμήμα του Βασικού Μοντέλου της Φυσικής, του «κατεστημένου» θεωρητικού πλαισίου εξήγησης του σύμπαντος.

Ο Χιγκς, συνταξιούχος εδώ και μια σχεδόν 20ετία, έχει πια αποσυρθεί από την ακαδημαϊκή κοινότητα, προτιμώντας να διαβάζει μυθιστορήματα, να παίζει με τα εγγόνια του - και να περιμένει το Νόμπελ! Θα χρειαστούν όμως λίγα χρόνια, κατά πάσα πιθανότητα, πριν το πείραμα της Γενεύης τον δικαιώσει ή όχι. Αν συμβεί το τελευταίο, όπως είπε, θα είναι μεγάλη απογοήτευση για τον ίδιο και πολλούς άλλους επιστήμονες.

Από την άλλη, ο LHC της Γενεύης δεν αποκλείεται να κάνει το θαύμα του και να δημιουργήσει μικρές «μαύρες τρύπες», οι οποίες πάντως δεν πρόκειται να καταπιούν τη Γη - όπως καθησύχασαν οι επιστήμονες τους ανησυχούντες. Απλώς δεν θα διαρκέσουν τόσο πολύ, ώστε να καταφέρουν κάτι τέτοιο. Αυτό που αναμένεται να συμβεί, είναι να διαλυθούν γρήγορα στη λεγόμενη «ακτινοβολία Χόκινγκ», μια θεωρία του διάσημου φυσικού, η οποία, αν όντως επιβεβαιωθεί από τα πειράματα, θα του δώσει πιθανότατα το επόμενο βραβείο Νόμπελ Φυσικής.

ΥΓ όποιος καταλάβει και εξηγήσει γιατί μαλώνουν θα πάρει το επόμενο Νόμπελ Φυσικής.

Δεν υπάρχουν σχόλια: