Πέμπτη 11 Σεπτεμβρίου 2008

Κόσοβο - Καύκασος ομοιότητες και διαφορές

Για να δικαιολογήσει την αναγνώριση της ανεξαρτησίας της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας, η Ρωσία επικαλείται το προηγούμενο του Κοσόβου. Ο παραλληλισμός αυτός είναι ελκυστικός. Και στις δύο περιπτώσεις δεν υπήρξαν αποφάσεις ενός διεθνούς οργανισμού -όπως το Συμβούλιο Ασφαλείας- που να προσδίδουν στην ανεξαρτησία των συγκεκριμένων περιοχών νομιμότητα. Όμως επειδή τίποτα δεν είναι ίδιο στον κόσμο (ακόμα και οι δυο σταγόνες) ας δούμε τις διαφορές.

Στις αρχές της δεκαετίας του '90, η αποσύνθεση της Σοβιετικής Ένωσης έγινε σε ένα εντελώς διαφορετικό σκηνικό. Για να αποφύγει το χάος και την αιματοχυσία, ο πρόεδρος Γιέλτσιν έκρινε ότι έπρεπε να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία των νέων κρατών στο εσωτερικό των σοβιετικών συνόρων. Έτσι έγινε ανεξάρτητη η Γεωργία, με δύο αυτόνομες δημοκρατίες (την Αμπχαζία και την Ατζαρία) και μια αυτόνομη επαρχία (τη Νότια Οσετία), και δεν έγινε η Τσετσενία.

Η ευθύνη της Γεωργίας στα γεγονότα του 1991 είναι αδιαμφισβήτητη. Η εθνοκάθαρση που ακολούθησε, όμως, οδήγησε στην εκδίωξη των Γεωργιανών από την Αμπχαζία (όπου αποτελούσαν την πλειονότητα) και τη Νότια Οσετία (όπου ήταν ισάριθμοι με τους Οσέτιους). Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι «απογραφές» που έγιναν στη συνέχεια στις δύο αυτές περιοχές χαρακτηρίστηκαν άκυρες από τον ΟΗΕ.

Στο Κόσοβο, σημείο καμπής ήταν η αποτυχία των συνομιλιών στο Ραμπουγιέ, τον Φεβρουάριο του 1999, λόγω της άρνησης του Μιλόσεβιτς να συμμορφωθεί με τις αποφάσεις του ΟΗΕ.

Στην περίπτωση του Καυκάσου, η Ρωσία αρνείται κάθε παρέμβαση των Ηνωμένων Εθνών και ακολουθεί εδώ και χρόνια μια πολιτική ντε φάκτο προσάρτησης των αυτονομιστικών περιοχών της Γεωργίας.

Μεγάλες διαφορές υπάρχουν όμως και σε ό,τι αφορά τη μεταπολεμική κατάσταση. Βιαστική αναγνώριση της ανεξαρτησίας της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας από τη Μόσχα από τη μία, σύνθετη διαδικασία που ξεκίνησε από την τοποθέτηση διοίκησης του ΟΗΕ στο Κόσοβο και κατέληξε, εννιά ολόκληρα χρόνια αργότερα, στην ανεξαρτησία της περιοχής, από την άλλη.

Το ψήφισμα 1244 του Συμβουλίου Ασσφαλείας αναγνωρίζει την κυριαρχία της Σερβίας στο Κόσοβο, αλλά θεωρεί πως η βούληση του 90% του πληθυσμού του Κοσόβου για ανεξαρτησία δεν μπορούσε να αγνοηθεί.

Ο παραλληλισμός του Κοσόβου με τον Καύκασο αποκαλύπτει δύο αντιτιθέμενες απόψεις για το διεθνές σύστημα. Οι Δυτικοί προσπαθούν με αδέξιο, και συχνά υποκριτικό τρόπο, να προσαρμόσουν το διεθνές δίκαιο ώστε να ξεπεράσουν την αντίφαση ανάμεσα στην αρχή της εθνικής κυριαρχίας και το δικαίωμα των λαών στην αυτοδιάθεση. Οι Ρώσοι ακολουθούν μια πολιτική σιδηράς πυγμής με σκοπό τη δημιουργία τετελεσμένων.

Δεν υπάρχουν σχόλια: