Μερικές απαντήσεις σε οικονομικά ερωτήματα της εποχής.

Οικονομική διέξοδο στην κρίση αναζητούν εκατομμύρια νοικοκυριά, που βλέπουν τις δόσεις των δανείων τους να «φουσκώνουν», τις πιστωτικές κάρτες να φορτώνονται και τις καταθέσεις να παραμένουν στάσιμες. Σε μια περίοδο όπου το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα αμφισβητείται, οι καταναλωτές αναζητούν λύσεις για την προστασία του οικογενειακού τους προϋπολογισμού και την ασφάλεια των χρημάτων τους. Απαντήσεις στα 10 καίρια ερωτήματα των δανειοληπτών αλλά και προτάσεις αντιμετώπισης της οικονομικής στενότητας δίνει ο ΕΤ, εξηγώντας τι θα πρέπει να προσέχουν για να διασφαλίσουν τα χρήματά τους και την επόμενη μέρα.

1 - Εχω στεγαστικό δάνειο που συνδέεται με το βασικό επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Επηρεάζεται από τα υψηλά επιτόκια;
Ανήκετε στην κατηγορία των τυχερών δανειοληπτών, που, προς το παρόν, ευνοείστε, καθώς η ΕΚΤ μείωσε το επιτόκιο κατά 0,5%, στο 3,75%. Αυτό σημαίνει ότι και η δόση σας θα μειωθεί από το Νοέμβριο από 30 μέχρι 100 ευρώ κάθε μήνα, ανάλογα με τη διάρκεια και το ποσό που έχετε δανειστεί. Εάν έχετε ακόμη σταθερό επιτόκιο, το οποίο θα μετατραπεί σε κυμαινόμενο, συνδεδεμένο και αυτό με το επιτόκιο της ΕΚΤ, δεν διατρέχετε κίνδυνο σε αυτή τη φάση. Ακόμη κι αν η δόση σάς φαίνεται ακριβή, θα πρέπει να σκεφθείτε διπλά πριν αλλάξετε το επιτόκιό σας, γιατί οποιαδήποτε νέα σύμβαση συνάψετε θα έχει επιτόκιο αναφοράς Euribor τριμήνου.

2 - Εχω δάνειο με επιτόκιο Euribor και η δόση είναι δυσβάσταχτη. Υπάρχει τρόπος να εξοικονομήσω χρήματα;
Οσοι έχουν πάρει δάνειο με επιτόκιο συνδεδεμένο με το Euribor έχουν δει τα τελικά τους επιτόκια να φθάνουν ή και να ξεπερνούν το 7% και η επιβάρυνση είναι πολύ μεγάλη.
Μια λύση είναι να ζητήσετε επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου (π.χ. από 20 σε 25 χρόνια), ώστε να μειωθεί η μηνιαία καταβολή, αλλά, αν θελήσετε να την επαναφέρετε στα αρχικά χρόνια, θα πληρώσετε ποινή.

3 - Να μετατρέψω το επιτόκιο του δανείου μου από Euribor σε σταθερό;
Εάν θεωρείτε ότι η κρίση έχει βάθος και τα διατραπεζικά επιτόκια θα αυξηθούν κι άλλο, μπορείτε να ζητήσετε τη μετατροπή του επιτοκίου σας σε σταθερό. Και εδώ απαιτείται πολλή σκέψη, καθώς ήδη οι τράπεζες έχουν εκτοξεύσει τα σταθερά επιτόκια στο 6,5-6,8%. Επίσης, σε περίοδο πτώσης των επιτοκίων, το δικό σας επιτόκιο θα παραμείνει ως έχει μέχρι τη λήξη της προσυμφωνημένης περιόδου.

4 - Τι πρέπει να ξέρω για την πρόωρη εξόφληση στη σταθερή περίοδο; Πότε με συμφέρει;
Η περίπτωση της πρόωρης αποπληρωμής στην σταθερή περίοδο αφορά μόνον όσους διαθέτουν αρκετά χρήματα για να πληρώσουν τις ποινές, που ανέρχονται σε τόκους 6 μηνών, ενώ είναι συμφέρουσα μόνο τα πρώτα χρόνια του δανείου (κυρίως στη διετία). Οσοι έχετε δάνεια σε Euribor, μπορεί να πάρετε μικρές οικονομικές ανάσες, αλλά λύση-πανάκεια δεν υπάρχει σε μια περίοδο όπου κυριαρχεί η αβεβαιότητα.

5 - Μπορώ να μεταφέρω το δάνειό μου σε άλλη τράπεζα;
Η δυνατότητα μεταφοράς του στεγαστικού σας δανείου σε άλλη τράπεζα πάντα υπάρχει, αλλά και σε αυτήν την περίπτωση τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Πρώτον, μπορείτε να επωφεληθείτε από την προσφορά του χαμηλού επιτοκίου για 1-3 χρόνια, αλλά στη συνέχεια το επιτόκιό σας δεν θα είναι με βάση το ΕΚΤ, αλλά με Euribor 3μήνου.
Δεύτερον, αν η δανειακή σας σύμβαση είναι σχετικά νέα (μέχρι 3 ετών), πιθανότατα έχει ρήτρα «απαγόρευσης». Αυτό σημαίνει ότι έχετε υπογράψει πως δεν θα μεταφέρετε το δάνειό σας για συνολική περίοδο μέχρι και 10 χρόνια, ενώ, αν «σπάσετε» τον όρο αυτό, θα πληρώσετε αυξημένη ποινή.

6 - Διαβάζω ότι τα επιτόκια του ελβετικού φράγκου είναι φθηνότερα από το ευρώ. Να πάρω στεγαστικό δάνειο σε ελβετικό φράγκο;
Είναι γεγονός ότι τα επιτόκια του ελβετικού φράγκου είναι φθηνότερα από τα αντίστοιχα του ευρώ και οι δόσεις από τις αρχές του έτους είναι από 60 μέχρι και 126 ευρώ χαμηλότερες από τις αντίστοιχες δανείου με Euribor.
Πριν επιλέξετε δάνειο με ελβετικό φράγκο θα πρέπει να γνωρίζετε ότι υπάρχει πάντα ο συναλλαγματικός κίνδυνος από την πορεία της ισοτιμίας ευρώ/ελβετικού φράγκου. Αν είστε διατεθειμένοι να πάρετε αυτό το ρίσκο και δεν ανησυχείτε κάθε φορά που θα βλέπετε διακυμάνσεις στη δόση σας, μπορείτε να προτιμήσετε τα δάνεια σε συνάλλαγμα.

7 - Γιατί ενώ τα επιτόκια του ευρώ πέφτουν, το επιτόκιο της πιστωτικής μου ανεβαίνει;
Η πραγματική επιβάρυνση για τη χρήση του «πλαστικού χρήματος» στην Ελλάδα έχει ξεπεράσει το 20%, ενώ το ονομαστικό επιτόκιο με το οποίο χρεώνονται οι αγορές σας είναι της τάξης του 18,25%-18,75%. Τα επιτόκια των καρτών καθορίζονται μονομερώς από τις τράπεζες, οπότε οι καταναλωτές δεν μπορούν να προσβλέπουν άμεσα σε μείωση επιτοκίων. Τουλάχιστον όχι όσο το Euribor δεν υποχωρεί κάτω από τα επίπεδα του 4,80%.

8 - Μπορώ με κάποιο τρόπο να μειώσω τις οφειλές στις πιστωτικές μου κάρτες;
Μπορείτε να μεταφέρετε το υπόλοιπο της κάρτας σας σε άλλη τράπεζα, εξασφαλίζοντας άτοκη περίοδο έξι μηνών για την αποπληρωμή του χρέους. Επίσης, υπάρχουν προγράμματα που προσφέρουν χαμηλά επιτόκια αποπληρωμής για δύο χρόνια, αλλά και συγκέντρωση οφειλών από πολλές κάρτες ή καταναλωτικά σε ένα δάνειο. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να κόψετε τις κάρτες που μεταφέρατε, ώστε να μην μπείτε στον πειρασμό να τις «φορτώσετε» ξανά.

9 - Εχω πάρει δάνειο για αγορά αυτοκινήτου και ένα ακόμη καταναλωτικό. Υπάρχει τρόπος να μειώσω τις δόσεις μου;
Τα καταναλωτικά δάνεια μπορούν να αναχρηματοδοτηθούν με την εκταμίευση ενός επισκευαστικού δανείου. Η δόση μπορεί να μειωθεί πάρα πολύ καθώς, πρώτον, πέφτει το επιτόκιο (από το 9,50%-11%, που είναι τα επιτόκια των καταναλωτικών, στο 6,50%, που είναι το κόστος των επισκευαστικών) και, δεύτερον, αυξάνεται η διάρκεια αποπληρωμής. Προϋπόθεση είναι αυτός που θέλει να αποπληρώσει το καταναλωτικό δάνειο να έχει ακίνητο στο όνομά του, στο οποίο και θα εγγράψει την προσημείωση. Και, φυσικά, να συνειδητοποιήσει ότι προσημειώνει το ακίνητο και, αν δεν είναι συνεπής στην καταβολή των δόσεών του, μπορεί να το χάσει.

10 - Πού μπορώ να τοποθετήσω τα χρήματά μου ώστε και ασφαλή να είναι και να έχω ικανοποιητικές αποδόσεις;
Η κυβέρνηση έχει ανεβάσει την εγγύηση των καταθέσεων στις 100.000 ευρώ, αν και περίπτωση κατάρρευσης ελληνικής τράπεζας είναι απίθανη. Οσοι δεν πιστεύουν ότι θα υπάρξει σοβαρό πρόβλημα με το ελληνικό τραπεζικό σύστημα στις καταθέσεις μπορούν να βρουν αυτή την περίοδο υψηλές αποδόσεις γύρω στο 4,5-5%, ακόμη και μετά την αφαίρεση του φόρου σε μια προθεσμιακή κατάθεση. Τόσο υψηλές αποδόσεις αυτή την περίοδο δεν βρίσκει εύκολα κάποιος σε άλλες επενδύσεις, εκτός και αν αποφασίσει να πάρει το ρίσκο και να μπει στη χρηματιστηριακή αρένα. Αν κάποιος θέλει να διατηρήσει τα χρήματά του σε άμεση ζήτηση, αποφεύγοντας τις προθεσμιακές καταθέσεις, θα πρέπει να θυσιάσει τις αποδόσεις, καθώς στο απλό ταμιευτήριο το επιτόκιο δεν υπερβαίνει το 2-3%.

Ποιες καταθέσεις είναι εγγυημένες

Ολες οι καταθέσεις, νομικών και φυσικών προσώπων, είναι εγγυημένες. Ακόμη και οι καταθέσεις των επιχειρήσεων, σε περίπτωση κατάρρευσης μιας τράπεζας, φέρουν την εγγύηση του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων (ΤΕΚ). Ακόμη, όμως, και όπου είναι «ρευστή» η ασφάλεια των αποταμιεύσεων, υπάρχει η πολιτική δέσμευση της κυβέρνησης για εγγύηση όλων των καταθέσεων χωρίς να έχει διαχωρίσει τους αποταμιευτές. Με βάση όσα προβλέπει το ΤΕΚ, όλα τα είδη των καταθέσεων των ιδιωτών είναι εγγυημένα: ταμιευτηρίου, προθεσμίας, όψεως, φοιτητικοί λογαριασμοί ή νέων κ.λπ. Η εγγύηση παρέχεται και στους λογαριασμούς σε συνάλλαγμα. Εγγυημένες είναι και οι καταθέσεις για όλα τα ξένα πιστωτικά ιδρύματα που λειτουργούν στη χώρα μας.