Έχουμε απόλυτη ελευθερία σκέψης, αλλά δεν σκεφτόμαστε τίποτα πια

Κρίστιαν Μάιερ, 80 ετών. Κορυφαίος Γερμανός ιστορικός της ελληνικής αρχαιότητας. Την προηγούμενη εβδομάδα είχε γενέθλια, και το έργο του ήταν πρώτο θέμα στις πολιτιστικές σελίδες των μεγάλων εφημερίδων, άρα υπάρχει υπολογίσιμο αναγνωστικό κοινό στη Γερμανία για την ελληνική αρχαιότητα.

Η «Die Zeit» κυκλοφόρησε το φιλολογικό της ένθετο με τίτλο «Ερχόμαστε από την Αθήνα». Αυτό είναι όλο. Η ιστορική συνείδηση του σημερινού Κεντροευρωπαίου ότι η πολιτιστική και πνευματική του καταγωγή αρχίζει από την αρχαία Ελλάδα. Είναι προϊόν πνευματικού στοχασμού και αναμέτρησης αιώνων αυτή η συνείδηση, δεν είναι εύκολη και άκοπη διακήρυξη φυσικού κληρονόμου.

Τι υποστηρίζει στο νέο βιβλίο του «Πολιτισμός για χάρη της ελευθερίας. Οι ελληνικές απαρχές – απαρχές της Ευρώπης;» ο Κρίστιαν Μάιερ; Οτι από τον πρώιμο 8ο αιώνα π.Χ. και μετά οι Έλληνες μέσα στο πολιτικό σύστημα της πόλης δημιούργησαν την έννοια της ελευθερίας που ήταν: ελευθερία από την εξουσία ενός ξένου, ελευθερία προσωπικής ανέλιξης ενταγμένης όμως πάντα σε ένα ευρύτερο σύνολο με κοινά συμφέροντα, την πόλη. Μια ισοζυγισμένη ελευθερία του ατόμου μέσα στο όλο. Και η δημιουργία του ελληνικού πολιτισμού υπήρξε απόρροια αυτής της ελευθερίας, δεν ήταν αποκύημα μιας προσπάθειας για την καθυπόταξη του κόσμου. Οι Έλληνες μπορεί να μην ήταν σε θέση να δημιουργήσουν μια αυτοκρατορία, αλλά δημιούργησαν την πράξη και την έννοια της ελευθερίας. Γι αυτό η ιστορία της Ευρώπης αρχίζει με τους Έλληνες.

Τι γνώμη όμως έχει ο Μάιερ για τη σημερινή δημοκρατία στην Ευρώπη, όπως τη διατύπωσε σε συνέντευξή του σε μια άλλη γερμανική εφημερίδα; «Η παλιά σημασία της δημοκρατίας εμπεριείχε το στοιχείο ότι κάτι έχουμε να πούμε. Σήμερα λέμε τα πάντα μόνο που κανείς δεν τα παίρνει στα σοβαρά, ενώ παλιότερα ορισμένες απόψεις οδηγούσαν στη φυλακή ή το απόσπασμα. Σήμερα οι κυβερνήτες αφήνουν τον κόσμο να λέει ό,τι θέλει. Μένει η κάλπη. Και τι κάνουμε εκεί; Ρίχνουμε την ψήφο μας σαν να έχουμε να επιλέξουμε ανάμεσα σε εκπροσώπους διάφορων ασφαλιστικών εταιρειών. Σήμερα πια τα καθαυτά πολιτικά ζητήματα, αυτά δηλαδή που αφορούν το κράτος και την κοινωνία συνολικά, δεν τίθενται στη δημόσια συζήτηση. Eχουμε ελευθερία σκέψης, αλλά δεν σκεφτόμαστε τίποτα πια!»

από την Die Zeit