Το φαινόμενο Τσάβες στην Βενεζουέλα

Για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Βενεζουέλα εκφράζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον ο Αλβαρο Ουρίμπε της Κολομβίας και ο Ντανιέλ Ορτέγκα της Νικαράγουας, που θέλουν να καταργήσουν κι αυτοί τους νομικούς περιορισμούς στην επ' αόριστον επανεκλογή τους.

Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες κέρδισε άνετα το δημοψήφισμα χάρις σε δύο παράγοντες: την αντοχή του, δέκα χρόνια μετά την ανάληψη της εξουσίας, και τον κατακερματισμό της αντιπολίτευσης, που μόλις τον περασμένο Νοέμβριο είχε κερδίσει σημαντικούς δήμους και κρατίδια.

Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας επιτρέπει στον Τσάβες να διεκδικήσει και νέα θητεία μετά τη λήξη της σημερινής, το 2013, και ενισχύει το κύρος του στη Λατινική Αμερική. Επιπλέον, η νίκη του αποτελεί μια πρόκληση για την κυβέρνηση Ομπάμα, αφού ο Τσάβες αποτελεί το αντίβαρο της αμερικανικής πολιτικής στη Λατινική Αμερική, αν και φάνηκε να ανοίγει την πόρτα για μια διαφορετική σχέση με την υπερδύναμη.

Ενώ ο Τσάβες αποθεωνόταν από το πλήθος λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, χαρακτηρίζοντας τον εαυτό του «στρατιώτη του λαού», ένας φόβος διαπερνούσε την αντιπολίτευση ότι αυτός ο πρώην αξιωματικός του στρατού ίσως να γίνει ένας ισόβιος πρόεδρος.

Είναι λοιπόν η Βενεζουέλα μια δημοκρατία; Ναι, απαντά με άρθρο του στην Ελ Παϊς ο Μοϊσές Ναϊμ, διευθυντής του περιοδικού «Foreign Policy».

Ναι, αν δημοκρατία σημαίνει διεξαγωγή εκλογών όπου η κυβέρνηση κάνει αδιάκριτη και καταχρηστική χρήση των δημοσίων πόρων για να επηρεάσει το αποτέλεσμα.

Αν δημοκρατία σημαίνει ένα σύστημα όπου ο πρόεδρος προκηρύσσει δημοψήφισμα όσες φορές χρειαστεί για να το κερδίσει.

Αν δημοκρατία σημαίνει ότι ο πρόεδρος ελέγχει άμεσα τη Βουλή, το Ανώτατο Δικαστήριο, τις ένοπλες δυνάμεις, την κεντρική τράπεζα και τη βιομηχανία.

Ετσι κι αλλιώς, τονίζει ο Ναϊμ, ο Ούγκο Τσάβες θα κληθεί να κυβερνήσει τα επόμενα χρόνια μια χώρα πολύ διαφορετική, σε έναν κόσμο πολύ διαφορετικό. Θα έχει λιγότερα χρήματα για να ικανοποιήσει ανάγκες που αυξάνονται με μεγάλη ταχύτητα και θα κληθεί να ανταποκριθεί σε κοινωνικές προσδοκίες που αυξάνονται ακόμη πιο γρήγορα. Ο δημόσιος τομέας από τον οποίο εξαρτάται το μοντέλο Τσάβες φημίζεται για την αναποτελεσματικότητά του. Και το πρόβλημα αυτό θα οξύνεται όσο μειώνονται οι διαθέσιμοι πόροι. Τα επόμενα χρόνια, ο Τσάβες θα τραγουδά λιγότερο και θα κραυγάζει περισσότερο.

Πηγές: New York Times , El Pais