Το πρόβλημα του φρέσκου νερού ΤΩΡΑ , στον κόσμο

Η ανατροπή του προέδρου της Μαδαγασκάρης τον περασμένο μήνα ήταν εν πολλοίς αποτέλεσμα της έλλειψης νερού... στη Νότια Κορέα. Ένας νοτιοκορεατικός όμιλος, ο Daewoo, υπέγραψε συμφωνία ενοικίασης των μισών καλλιεργήσιμων εδαφών της Μαδαγασκάρης προκειμένου να παράγει τρόφιμα για τους Νοτιοκορεάτες, που έχουν μεγάλο πρόβλημα νερού. Οι όροι της συμφωνίας προκάλεσαν οργή στο νησί, ο πρόεδρος αναγκάστηκε να παραιτηθεί και η πρώτη ενέργεια του διαδόχου του ήταν να ακυρώσει τη συμφωνία.

Τρεις εβδομάδες νωρίτερα, στην άλλη άκρη του πλανήτη, ο κυβερνήτης της Καλιφόρνια Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ είχε κηρύξει την πολιτεία σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, απειλώντας να επιβάλει δελτίο στο νερό.

Οι τοπικές ελλείψεις νερού πολλαπλασιάζονται. Η Αυστραλία πάσχει εδώ και μια δεκαετία από ξηρασία. Η Βραζιλία και η Νότια Αφρική, που εξαρτώνται από την υδροηλεκτρική ενέργεια, διαπιστώνουν συχνά ότι το νερό δεν φτάνει για να λειτουργήσουν σωστά τα μηχανήματα. Στην Κεντρική Ασία, έχει αντληθεί τόσο πολύ νερό από τους ποταμούς που τροφοδοτούν την Αράλη, ώστε η λίμνη στέρεψε τη δεκαετία του '80 και μόλις τώρα αρχίζει να ανακάμπτει.

Οι τοπικές ελλείψεις, που προκαλούνται από την κακοδιαχείριση ή τα περιφερειακά προβλήματα, δεν οδηγούν όμως κατ' ανάγκη σε μια παγκόσμια κρίση νερού. Σύμφωνα με μια μελέτη του 2007, οι περισσότερες χώρες εκτός του Κόλπου χρησιμοποιούσαν λιγότερο από το ένα πέμπτο του νερού που λαμβάνουν. Τόσο η Λατινική Αμερική όσο και η Αφρική χρησιμοποιούσαν λιγότερο από το 6%. Εκ πρώτης όψεως, λοιπόν, φαίνεται πως όλα τα προβλήματα με το νερό έχουν τοπικό χαρακτήρα.

Το πρόβλημα με αυτό το συμπέρασμα, είναι ότι κανείς δεν ξέρει πόσο νερό μπορούν να χρησιμοποιούν οι άνθρωποι με ασφάλεια. Δεν μπορεί βέβαια να είναι το 100%, αφού νερό χρειάζονται και τα άλλα πλάσματα της φύσης. Σε πολλές περιοχές, το ασφαλές ποσοστό μπορεί να είναι 20%, όσο δηλαδή χρησιμοποιεί κατά μέσο όρο η Ασία. Πολλά εξαρτώνται από τον τρόπο με τον οποίο το νερό επιστρέφει στο σύστημα. Υπάρχουν όμως ενδείξεις ότι οι ποσότητες που χρησιμοποιούνται σήμερα κινούνται επικίνδυνα προς το όριο ασφαλείας, και σε μερικές περιπτώσεις το ξεπερνούν. Πολλά μεγάλα ποτάμια, όπως ο Ρίο Γκράντε, ο Κολοράντο και ο Κίτρινος Ποταμός, δεν φτάνουν πια στη θάλασσα. Και οι πληθυσμοί των ψαριών στις λίμνες και τους ποταμούς έχουν μειωθεί από το 1970 κατά 30%.

Δύο γεγονότα έχουν συμβάλει στην πίεση που ασκείται στο νερό.

Το ένα είναι η δημογραφία. Τα τελευταία 50 χρόνια, καθώς ο πληθυσμός του πλανήτη αυξήθηκε από 3 σε 6,5 δισεκατομμύρια, η χρήση του νερού σχεδόν τριπλασιάστηκε. Με βάση τις σημερινές εκτιμήσεις, ο πληθυσμός αναμένεται να αυξηθεί κατά 2 ακόμη δισεκατομμύρια μέχρι το 2025 και 3 δισεκατομμύρια μέχρι το 2050. Η ζήτηση νερού θα αυξηθεί αναλόγως. Η ακόμη περισσότερο, αφού η μεγαλύτερη διαφορά στη χρήση νερού δεν προκαλείται από τον απόλυτο αριθμό των ατόμων αλλά από την αλλαγή της διατροφής και των συνηθειών.

Το δεύτερο γεγονός είναι οι κλιματικές αλλαγές. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου επιταχύνει τον υδρολογικό κύκλο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μακρότερες περιόδους ξηρασίας ανάμεσα σε εντονότερες περιόδους βροχών. Τα φυτά αναπτύσσονται με διαφορετικό τρόπο, τα δάση καίγονται πιο εύκολα.

Για να επιλυθεί το πρόβλημα, πρέπει το νερό να χρησιμοποιείται με αποτελεσματικότερο τρόπο. Οι κυβερνήσεις όμως παρουσιάζουν πολύ κακές επιδόσεις στον τομέα αυτό. Και οι αγρότες, που χρησιμοποιούν το 70-80% του νερού, δυσκολεύονται να κάνουν την οικονομία που απαιτείται. Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, η αλλαγή των αρδευτικών μεθόδων μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της αποτελεσματικότητας κατά 30%.

Η βιομηχανία βρίσκεται από πολλές πλευρές μπροστά από τις κυβερνήσεις. Μεγάλες εταιρείες αναψυκτικών, έχουν βάλει στόχο να μειώσουν τις ποσότητες νερού που χρησιμοποιούν για την παραγωγή των προϊόντων τους. Κι αυτό είναι ένα πρώτο βήμα σε μια μεγάλη και δύσκολη πορεία, που μόλις αρχίζει.

Πηγή: The Economist